به نقل از «ایرنا»

روایت تمدن و پیشینه تاریخی تبریز از زبان موزه‌ها

تاریخ انتشار: ۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۳۷۲۱۸۶

به گزارش ایرنا، کهن شهر تبریز با هفت بار سابقه پایتختی ایران در سلسله های اتابکان آذربایجان، ایلخانان، چوپانیان، جلایریان، قراقویونلوها، آق‌قویونلوها و صفویان، ابعادی از تاریخ و تمدن گذشته را در بطن خود قرار داده و موزه های متنوع این شهر با برخورداری از آثار تاریخی ارزشمند، تاریخ و تمدن این دوران ها را در ذهن بینندگان تداعی می کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با نگاهی به نقشه گردشگری تبریز، موزه های متنوعی در سطح این شهر خودنمایی می کند که هر کدام از آن ها گوشه ای از تاریخ و تمدن سلسله های حاکم بر ایران را با زبان بی زبانی برای گردشگران و میهمانان نوروزی روایت می کند.

موزه های تبریز بیشتر در بافت مرکزی این شهر واقع شده و گردشگران و میهمانان نوروزی با پیمودن مسیری کوتاه و با صرف زمان اندک می توانند از آن ها بازدید کرده و با آثار به جا مانده از دوران های مختلف تاریخی آشنا شوند.

موزه آذربایجان؛ دوشادوش مسجد کبود به درخشندگی نگینی لاجوردی در تاریخ ایران

این موزه و مسجد کبود با برخورداری از شاهکارهای هنر معماری اسلامی و آثار تاریخی ارزشمند در طول سالیان دراز همزیستی مسالمت آمیزی با هم داشته و در طول این مدت همانند ۲ یار صمیمی، تلخی ها و شیرینی های روزگار را با هم تجربه و سپری کرده اند.

موزه آذربایجان از قدیمی ترین موزه های درجه اول ایران به شمار می رود و تاریخچه ایجاد آن به حدود ٥٧ سال قبل بر می گردد و برای نخستین بار در سال ۱۳۳۶ با نمایش ۲۰۲ قطعه از آثار فرهنگی انتقالی از موزه ایران باستان فعالیت خود را آغاز کرد.

ساختمان این موزه بر اساس نقشه تنظیمی آندره گدار، باستان شناس و معمار معروف فرانسوی ساخته شده و با زیربنای سه هزار مترمربع و برخورداری از سه تالار نمایش، چند اتاق اداری و کتابخانه از موزه های بزرگ کشور محسوب می شود.

موزه آذربایجان از بخش های مختلف باستان شناسی دوران قبل از اسلام و دوران اسلامی، سکه ها، مهرهای شاهان و فرمانروایان و سیلندرها تشکیل شده و حدود ۱۱ هزار قطعه اشیای نفیس باستانی در آن نگهداری می شود.

آثاری از هزاره سوم قبل از میلاد تا دوران قاجار در این موزه وجود دارد که از جمله آن ها موبند طلایی متعلق به هزاره نخست قبل از میلاد، جام طلای دوره هخامنشی، بشقاب های زرین و سیمین دوره ساسانی، قفل رمزی مربوط به اواخر قرن ششم هجری و مجموعه ای از چینی های دوران صفویه است.

موزه قاجار؛ گنجینه ای از اشیای تاریخی رجال، شاهان و شاهزادگان آن دوران

این موزه در محله ششگلان از محلات قدیمی تبریز در یک خانه زیبای قدیمی متعلق به حسنعلی خان امیر نظام گروسی ایجاد شده و تاریخ احداث آن به اواسط دوره قاجار و زمان ناصرالدین شاه بر می گردد.

عمارت امیرنظام به سبک معماری درون گرا در ۲ طبقه با زیربنای یک هزار و ۵۰۰ مترمربع ساخته و در سال ۱۳۷۰ خریداری شده و پس از بازسازی در سال ۱۳۸۵ به عنوان موزه قاجار به بهره برداری رسیده است.

این موزه دارای ۹ تالار نمایش شامل سکه های تاریخی، بافته، چینی و آبگینه، خاتم و فلزات، رجال و فرامین، سنگ نوشته ها، اسلحه و آثار معماری و شهرسازی است.

موزه شهرداری؛ تاریخچه ای از اسباب و لوازم زندگی شهری در دوران گذشته

موزه شهرداری در طبقه زیرزمین ساختمان عمارت شهرداری تبریز واقع شده و به عنوان نخستین و تنها موزه تاریخ شهرداری های ایران مطرح است و پس از چین در ردیف نخستین موزه های شهرداری های جهان قرار دارد.

این موزه در سال ۱۳۸۶ و همزمان با یکصدومین سالگرد تاسیس بلدیه ایران در تبریز و در ۸۰۰ مترمربع زیربنا راه اندازی شده است.

موزه شهرداری دارای تالارهای مختلفی مانند تالار دوربین های قدیمی، دفاع مقدس، چاپ و نشر، فرش، هنرهای معاصر، خط و خوشنویسی، حکمت و چرم و کفش است.

موزه خانه مشروطه؛ راوی ایستادگی مردم تبریز در برابر استبداد

این موزه نماد دورانی است که چراغ مشروطه و آزادی خواهی در سراسر ایران به زور اسلحه قزاقان روس خاموش گشته بود و تبریز به تنهایی و یک تنه ۱۱ ماه در مقابل لشکریان تا بن دندان مسلح استبداد ایستاد و تبریزیان خاک خوردند، اما خاک ندادند.

ساختمان زیبای این موزه با معماری دوره قاجار در فضایی به مساحت یک هزار و ۳۰۰ مترمربع در محله قدیمی راسته کوچه قرار گرفته و در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

در موزه خانه مشروطه تمامی آثار و مدارک مربوط به مبارزات دوران مشروطیت شامل لوازم شخصی سران انقلاب مشروطه مانند ستارخان، اسناد، فرمان ها و دست نوشته های مشروطه خواهان و نیروهای دولتی در آن دوران و مطبوعات آزادیخواه دوران مشروطه نگهداری می شود.

موزه عصر آهن؛ روایت گذر بر مسیر انقلاب صنعتی

این موزه مربوط به دوره آهن ۲ و ۳، اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره قبل از میلاد بوده و شامل چندین اسکلت، جواهر، زینت آلات و لوازم کار و ابزارهای جنگی این دوران هاست.

این موزه با قرار گرفتن در جنب مسجد کبود در سال ۱۳۸۲ فعالیت خود را آغاز کرد و پذیرای گردشگران و میهمانان نوروزی است.

موزه قرآن و کتابت؛ مجموعه ای سرشار از خداجویی بشر از دوران گذشته

این موزه در بنای مسجد شاه طهماسب صفوی معروف به مسجد صاحب الامر تبریز راه اندازی شده است.

این مسجد ابتدا ویژه شاه طهماسب اول صفوی بود که در سال ۱۰۴۵ هجری قمری به وسیله سپاهیان سلطان مراد چهارم امپراطور عثمانی تخریب شد.

مسجد صاحب الامر پس از بازسازی و انجام تغییرات لازم در آن، به موزه قرآن و کتابت تبدیل شد و در آن مجموعه نفیسی از نسخ قرآن مجید مربوط به ادوار مختلف تاریخ و قطعات زیبایی از آثار خوشنویسان بنام ایران به نمایش گذاشته شده است.

انواع قلمدان های مینیاتوری، ظروف چینی و سفالی مزین به آیات قرآنی و دیگر آثار و تصاویر بزرگان دینی نیز در این موزه نگهداری می شود.

از ارزشمندترین اشیای موجود در موزه قرآن کریم و کتابت تبریز، یک صفحه از قرآن کریم منسوب به دست خط مبارک حضرت امام رضا(ع) است که بر تکه ای از پوست آهو نوشته شده است.

کتیبه سنگی خط میخی دوره ایلامی، کوچک ترین قرآن خطی مطلا که بدون استفاده از ذره بین نمی توان آن را خواند، جام شفابخش و لباس قسم منقوش به کل آیات قرآن کریم از دیگر آثار موجود در این موزه هستند.

موزه سفال تبریز؛ انگبینی از نقش و نگار بر دل خاک

این موزه که به آثار سفال زنده یاد استاد احمد و عباس قابچی و فریده تطهیرنیا از استادان سفالگری آذربایجان اختصاص یافته در خانه ای متعلق به دوره قاجار و در سال ۱۳۸۴ راه اندازی شده است.

خاک سفال های این موزه از معادن خاک سفید ( ترکیبات کائولن) شهر زنوز مرند تهیه شده و سفال های موجود در آن به روشی استادانه خلق شده است.

در این موزه دوره ها و کارگاه های آموزشی سفالگری و نمایشگاه های موقت هنرمندان سفالگری برگزار می شود.

موزه سنجش؛ جلوه ای از ابزار و ادوات ابتدایی اندازه گیری

ساختمان این موزه مربوط به دوران قاجار در محله تاریخی مقصودیه تبریز قرار داشته و در آن انواع ابزار و ادوات مقیاس سنجش وزن، زمان، فاصله و مکان که بشر در طول تاریخ از آن ها استفاده می کرد، نگهداری می شود.

دوربین ها و تلسکوپ های اولیه ساخت بشر، انواع ساعت های قدیمی و هنری ساخت کشورهای اروپایی، ترازوهای قدیمی و نخستین ترازوی بیمارستانی سنجش وزن نوزاد در این موزه به نمایش گذاشته شده است.

به گزارش ایرنا، موزه ادبی استاد شهریار، موزه فوتبال آذربایجان، موزه کفش، کاخ موزه فرش تبریز، موزه ارامنه آذربایجان و موزه حیات وحش آذربایجان با برخورداری از آثار نفیس و تاریخی مربوط به خود از دیگر موزه های تبریز برای گشت و گذار گردشگران و میهمانان نوروزی است.

استان‌ها آذربایجان شرقی ۰ نفر پرویز بابایی برچسب‌ها گردشگری آذربایجان شرقی تبریز موزه

منبع: ایرنا

کلیدواژه: گردشگری آذربایجان شرقی تبریز موزه گردشگری آذربایجان شرقی تبریز موزه گردشگران و میهمانان نوروزی نگهداری می شود موزه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۷۲۱۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (11 اردیبهشت)

به عزم توبه سحر گفتم استخاره کنم
بهار توبه شکن می‌رسد چه چاره کنم

سخن درست بگویم نمی‌توانم دید
که می خورند حریفان و من نظاره کنم

چو غنچه با لب خندان به یاد مجلس شاه
پیاله گیرم و از شوق جامه پاره کنم

به دور لاله دماغ مرا علاج کنید
گر از میانه بزم طرب کناره کنم

ز روی دوست مرا چون گل مراد شکفت
حواله سر دشمن به سنگ خاره کنم

گدای میکده‌ام لیک وقت مستی بین
که ناز بر فلک و حکم بر ستاره کنم

مرا که نیست ره و رسم لقمه پرهیزی
چرا ملامت رند شرابخواره کنم

به تخت گل بنشانم بتی چو سلطانی
ز سنبل و سمنش ساز طوق و یاره کنم

ز باده خوردن پنهان ملول شد حافظ
به بانگ بربط و نی رازش آشکاره کنم

تفسیر :

با آرزوهای محال و دست نیافتنی عمر خود را هدر ندهید و عاقلانه فکر کنید و تصمیم بگیرید. هرگز از خط تعادل خارج نشوید و از افراط و تفریط برحذر باشید.

اگرچه ناملایمات زندگی فشار زیادی به شما آورده اما شجاعت خود را حفظ کنید و در برابر سختی ها سر خم نکنید که انشالله به نیت دل خود برسید.

زندگی نامه حافظ

حافظ، شاعر فارسی زبان قرن هشتم هجری بوده که در سال ۷۲۷ هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدر او بهاءالدین محمد نام داشت که در دوران کودکی حافظ، از دنیا رفت. حافظ در دوران نوجوانی شاگرد نانوا بود و به‌همراه مادرش زندگی سختی را سپری می‌کرد. گفته می‌شود او در اوقات فراغت خود به مکتب‌خانه‌ای که نزدیک نانوایی بود می‌رفت و خواندن و نوشتن را از همان جا فراگرفته است. او در مجالس درس علما و بزرگان زمان خود شرکت می‌کرد و نیز‌زمان برای کسب درآمد به کارهای سخت و طاقت فرسا می‌پرداخت. خانه حافظ در محله شیادان شیراز بود.

این شاعر بزرگ در دوران جوانی بر تمام علوم مذهبی و ادبی مسلط شد و در دهه بیست زندگی خود به یکی از مشاهیر علم و ادب سرزمین خود تبدیل شد. جالب است بدانید که او قرآن را به‌طور کامل حفظ بود و به همین خاطر تخلص حافظ را برای او انتخاب کردند. شمس الدین محمدبن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی حدود چهل سال در حوزه درس استادان آن زمان از قبیل قوام الدين عبدالله، مولانا بهاء الدين عبدالصمد بحرآبادی، مير سيد شريف علامه گرگانی، مولانا شمس الدين عبدالله و قاضی عضدالدين عيجی  شرکت می‌کرد و به همین خاطر به اکثر دانش‌های زمان خود مسلط بود.

حافظ در دوران شاه شیخ ابواسحاق به دربار راه پیدا کرد و شغل دیوانی را برای خود انتخاب کرد. او علاوه بر شاه ابواسحاق، در دربار شاهان دیگری همانند شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز حضور پیدا کرده بود. حافظ از طریق دیوانی امرار معاش می‌کرد و شاعری شغل اصلی او نبود. جالب است بدانید که بزرگ‌ترین گناه از نظر حافظ، ریاکاری و مردم‌فریبی بود. حافظ در دوران زندگی خود اشعار به‌ویژه غزلیات بسیار زیبا و معنی‌داری سروده است که نیز‌اکنون پس از گذشت قرن‌ها از آن، بوی تازگی داده و خواندنش آرامش‌بخش است. دیوان اشعار حافظ شامل غزلیات، قصیده، مثنوی، قطعات و رباعیات می‌شود.

حافظ در دوران جوانی عاشق دختری به نام شاخه نبات شد؛ البته برخی بر این عقیده‌اند که نام همسر حافظ نسرین بود و او این نام را به‌دلیل شیرین زبانی معشوقه‌اش به او اختصاص داده است. او برای رسیدن به معشوقه‌اش، ۴۰ شبانه روز را به‌طور مستمر در آرامگاه باباکوی شب زنده‌داری کرده و به دعا پرداخت. سپس، با شاخه نبات ازدواج کرد و حاصل این ازدواج یک فرزند پسر بود. حافظ تنها یک بار ازدواج کرد و پس از مرگ همسرش مجرد ماند. به همین خاطر بسیاری از عارفان و عاشقان، عشق مقدس و واقعی را در حافظ جستجو می‌کنند. پسر این شاعر بزرگ نیز در دوران جوانی در راه سفر نیمه‌کاره به هند همراه پدرش از دنیا رفت.

در تقویم رسمی ایران، ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ است و هر ساله در این روز مراسم بزرگداشت حافظ با حضور پژوهشگرانی در سراسر دنیا روی آرامگاهش در شهر شیراز برگزار می‌شود.

 

آثار حافظ

دیوان حافظ شامل ۵۰۰ غزل، ۴۲ رباعی و چند قصیده است که آن را در در ۵۰ سال از زندگی خود سروده است؛ یعنی به‌طور متوسط در هر سال تنها ۱۰ غزل سروده است؛ زیرا او در لحظاتی خاص به سرودن اشعار خود می‌پرداخت و تمرکز خود را روی خلق آثاری ناب گذاشته بود که شایسته مقام معشوق باشد. این نکته بسیار قابل‌توجه و تامل‌برانگیز بوده و به همین خاطر دیوان او را به یک کتاب خاص و خواندنی تبدیل کرده است. دیوان حافظ بیش از ۴۰۰ بار به زبان فارسی و زبان‌های دیگر دنیا به چاپ رسیده است. حافظ لقب ماهرترین غزل‌سرای زبان فارسی را نیز با اقتدار از آن خود کرده و تک بیت‌های او بسیار درخشان و تماشایی است.

شاید تعبیر کردن یا قدرت تاویل پذیری را بتوان از مهم‌ترین خصوصیات اشعار حافظ به حساب آورد؛ زیرا هر کس که دیوان حافظ را باز کرده و غزلی از آن می‌خواند، با توجه به شرایط روحی خود برداشت متفاوتی از آن می‌کند؛ به‌گونه‌ای که حافظ آن شعر را فقط برای حال آن لحظه او سروده است. در اشعار حافظ، تناسبات هنری به شکلی ظریف و دقیق رعایت شده‌اند و ایهام و ابهام را به جا و درست به کار برده است. در برخی از اشعار حافظ، زبان طنز نیز به کار گرفته شده تا ناگفته‌ها به کمک زبان طنز بیان شود.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (9 اردیبهشت)